امسال اولین سالی است که این روز به پاسداشت پرتاب ماهواره امید جشن گرفته می‌شود. شکی نیست که متخصصان و مهندسان فراوانی از سرتاسر کشور گرد‌هم آمدند و سالها سختیها و مرارتهای  فراوانی را تحمل کردند تا امروز ما شاهد به ثمر نشستن این پیروزی بزرگ باشیم. امروز روز فضا بود و از هر طرف خبری می‌رسید. از ارسال نخستین موجودات زنده ایرانی به فضا به دست متخصصان پژوهشگاه هوافضا تا رونمایی از چند ماهواره جدید و یک ماهواره‌بر جدیدتر. امروز همه مراکز علمی و صنعتی ایران که در حوزه فضا فعال هستند، در محل سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی گردهم آمده بودند تا برگی دیگر از تاریخ دستیابی کشورمان به فضا را ورق بزنند.

رونمایی از ماهواره ملی «طلوع»، نمونه مهندسی ماهواره ملی «مصباح دو»، نمونه مهندسی ماهواره دانشجویی «نوید علم و صنعت»، نمونه مدل اولیه ماهواره‌بر «سیمرغ» و موتور ماهواره‌بر آن،  افتتاح نخستین مرکز پردازش تصاویر ماهواره‌یی ایران و آزمایشگاه سه بعدی مجازی ماهواره‌یی در کنار اعلام خبر پرتاب موفق راكت كاوش-3 حامل نخستین محموله زیستی ایران، از دستاوردهای فضایی کشور بودند كه روز ملی فن‌آوری فضایی را به یک روز استثنائی بدل کردند.

ماهواره سنجش از دور «طلوع» كه توسط متخصصان شركت صنایع الكترونیك وزارت دفاع طراحی و ساخته شده، قرار است با ماهواره‌بر «سیمرغ» راه فضا را در پیش گیرد. مأموریت اصلی این ماهواره، تصویربرداری تك طیفی با تفكیك‌پذیری 50 متر و ذخیره و ارسال داده‌های تصویربرداری شده به ایستگاه‌های زمینی است. تصاویر دریافتی از این ماهواره می‌توانند در  كاربردهایی چون نقشه‌برداری زمین در مقیاس بزرگ، مطالعه و بررسی حوضچه‌های آبی و دریا، مشاهده و ارزیابی تخریب منابع طبیعی، تحقیقات كشاورزی، جنگلی، مشاهده پوشش ابرها، پراكندگی انسانی و ارزیابی بلایای طبیعی نظیر زمین لرزه، سیل‌ و آتش‌سوزی به کار روند. ماهواره طلوع در مدار کم ارتفاع زمینی (LEO)در ارتفاعی به حدود 500 كیلومتر پرتاب خواهد شد و دو سال عمر مفید برای آن پیش‌بینی می‌شود. جرم این ماهواره 100 كیلوگرم است.

ماهواره ملی مصباح-2 كه توسط سازمان فضایی ایران عرضه شده بود، یک ماهواره های مخابراتی است كه در باند UHF كار می‌كند. این ماهواره 70 كیلوگرم جرم دارد و برای مدار خورشید آهنگی به ارتفاع تقریبی 700 كیلومتر طراحی شده است. پیش‌بینی می‌شود در صورت تزریق موفق ماهواره مصباح-2 در مدار از پیش طراحی شده، این ماهواره بتواند سه سال انجام وظیفه کند. مسولان سازمان فضایی ایران هدف از توسعه طرح مصباح-2 را كسب دانش فنی طراحی، تحلیل، ساخت و آزمایش ماهواره در داخل کشور بیان کرده‌اند.

ماهواره «نوید علم و صنعت»  (IRANSAT-IUST) كه توسط اساتید و دانشجویان دانشگاه علم و صنعت ایران طراحی و ساخته شده است، نخستین ماهواره دانشجویی كشور است. این ماهواره كوچك، مکعبی به ابعاد 50*50*50 سانتیمتر است که 40 كیلوگرم دارد و  به منظور استقرار در مدار بیضوی با ارتفاع حضیض 250 کیلومتر، اوج 375 كیلومتر و زاویه انحراف مداری 55 درجه طراحی شده است. ماموریت ماهواره نوید علم و صنعت، تصویربرداری از زمین با وضوح تصویر 750 متر مبتنی بر روشی جاروبی (PUSH BROOM) و به صورت تك باند است. چنین تصاویری در هواشناسی (خصوصیات ابرها، بارندگی، رطوبت و دمای هوا، مواد شیمیایی جو، بادها ، دینامیك جو و تراكم بخار)، منابع طبیعی (ماهیگری، آب‌های سطحی، مطالعه دریاها و اقیانوس‌ها، پوشش گیاهی، پراکندگی جانوری و اندازه گیری ذخایر برف‌آبی) و بلایای طبیعی (خشكسالی، آلودگی محیط زیست، سیل، رانش زمین و زلزله) کاربرد دارند.

ماهواره‌بر «سیمرغ»  توسط سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح طراحی و ساخته شده است. ساخت این ماهواره‌بر چند مرحله‌ای در راستای دستیابی به بخشی از اهداف برنامه مصوب فضایی جمهوری اسلامی بوده و قادر است با استفاده از نسل جدید و پیشرفته موتورهای سوخت مایع، انرژی لازم برای قرار دادن ماهواره‌هایی تا وزن 100 كیلوگرم در مدار 500 كیلومتری زمین را تأمین كند. موتور ماهواره‌بر سیمرغ از تركیب خوشه‌ای چهار موتور که هر یک نیروی پیشرانی معادل 32 تن تولید می‌کنند، ساخته شده است.

نخستین مركز پردازش تصاویر ماهواره‌ای ایران كه توسط سازمان جغرافیایی وزارت دفاع ایجاد شده است، نیز به عنوان یکی دیگر از دستاوردهای فضایی کشور در این روز معرفی گردید. این مرکز با دریافت تصاویر ماهواره‌ای از منابع مختلف و بررسی و آنالیز آنها می‌تواند منبع اطلاعاتی شایسته‌ای برای پژوهشگران زمین‌شناسی، گیاه‌شناسی و هواشناسی فراهم آورد.

آزمایشگاه سه بعدی مجازی ماهواره‌یی كه توسط اساتید و دانشجویان دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین‌طوسی برای اولین بار در کشور طراحی و ساخته شده است، قابلیت شبیه‌سازی حركت مداری ماهواره در مدارهای کم ارتفاع مداری (LEO) با تغییر پارامترهای مداری و مدار زمین آهنگ (GEO) را دارا است.  مشاهده همزمان المان‌های مداری، مشاهده پارامترهای مختلف  زیر سیستم تأمین انرژی  نظیر توان دریافتی از آرایه‌های خورشیدی، ولتاژ و جریان باتری‌ها، ظرفیت الكترونیكی و عمق دشارژ باتری‌ها از جمله قابلیت‌های ویژه این آزمایشگاه به شمار می‌رود. این آزمایشگاه بستر مناسبی برای تحقیقات و آموزش دانشجویان و متخصصان فضایی کشور را فراهم خواهد آورد.

در پایان اما پرتاب موفقیت‌آمیز راكت كاوش 3 با نخستین موجودات زنده به فضا هیجان‌انگیزترین خبر امروز بود. به دنبال پرتاب موفقیت آمیز راكت‌های  كاوش یك و دو  به فضا، دانشمند‌ان و متخصصان فضایی كشورمان موفق شدند، برای نخستین بار یک محموله زیستی شامل چند موجود زنده را توسط كاوش سه به فضا پرتاب كنند. موش، كرم خاكی، لاک‌پشت و نمونه‌های سلولی، مسافران نخستين كپسول زيستی ایران بودند كه مسافر فضا شدند.

 كاوش سه محصول همکاری مشترک پژوهشگاه هوافضا و سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع است. تله متری فعالیت‌ها و عملكرد كاوشگر در فرایند پرتاب، ارسال تصاویر همزمان به ایستگاه زمینی سیار، كنترل رایانه‌ پرواز در كل فرایند پرتاب، كنترل عملیات فرامین و جدایش ، نمایش كپسول زیستی و موجودات زنده درون آن به صورت به هنگام ، دستیابی به مجموعه امكانات آزمایشگاهی برای داده برداری از فضای جوی رقیق و خارج از جو و آزمایش زیر سیستم فضایی از دیگر دستاوردهای پرتاب كاوش سه به فضا به شمار می‌رود.

وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات امروز و در مراسم روز ملی فضا که در محل سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد با اشاره به رونمایی ماهواره دانشجویی «نوید علم و صنعت» از طراحی و ساخت ماهواره‌های دانشجویی در هفت دانشگاه كشور خبر داد. مهندس رضا تقی پور كه در مراسم رونمایی از پروژه‌های فضایی در روز ملی «فن‌آوری فضایی» سخن می‌گفت، اظهار داشت: "امروز در اولین سالگرد پرتاب ماهواره ملی «امید» شاهد جهش در همه عرصه‌های فن‌آورانه و ابعاد مختلف طراحی و ساخت ماهواره‌ها، ایستگاه‌های زمینی هدایت و كنترل و دریافت تصاویر و سیستمهای پردازش تصاویر هستیم." تقی پور تصریح كرد: "با پیگیری برنامه 10 ساله در حوزه فن‌آوری فضایی كه از سال 85 آغاز شده ، در طول مدتی كوتاه گام‌های بلندی در این عرصه برداشته شده است." وی در خصوص فعالیت ایران در زمینه‌ حقوق فضایی اضافه کرد: ما خوشبختانه تحقیقات خوبی در زمینه‌ حقوق فضایی داشته و در بیشتر اتحادیه‌ها و سازمان‌های منطقه‌یی و جهانی حضور فعال داریم و جزو کشورهایی هستیم که کنوانسیون‌های بین‌المللی را به رسمیت می‌شناسیم.

نوشته شده در دو شنبه 3 بهمن 1390برچسب:,ساعت توسط احسان|